Yönetici Sınavı Hazırlık Notları, Müdür yardımcılığı sınavı
DEVLETİN TEMEL ORGANLARI
*TBMM savaş nedeniyle seçimleri 1 yıl ertelenebilir.
*Anayasaya göre genel seçimlerden 30 ay geçmedikçe ve genel seçimlere 1 yıl kala ara seçimler yapılamaz. Ancak TBMM de boşalan üyeliklerin sayısı üye tam sayısının %5 i ne (28) ulaştığında 30 ayı geçme koşulu aranmaksızın ara seçimlerin 3 ay içinde yapılması kararı alınır.
*Bankalar kurulu kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik çıkarabilir.
*Anayasa Mahkemesi; kendi üyelerinden bir tanesini “Uyuşmazlık mahkemesi Başkanı“olarak görevlendirir. Ayrıca yasaları anayasaya uygunluğunu denetler, Yüce Divan görevini yapar, Mali denetimi yapar, dokunulmazlık ve üyeliğin düşmesi ile ilgili kararlar karşı iptal davalarını karara bağlar.
Yargı Organları;
1. Anayasa Mahkemesi: 11 asil 4 yedek üyeden oluşur.
2. Adli Yargı ve Yargıtay; Ceza hukuku davalarına bakar, asli işlevi yargı kuruluşları arasında “içtihat “birliğini sağlamaktır. Temyizi Yargıtay yapar.
3. İdari Yargı ve Yargıtay; İdare ile kişilerin anlaşmazlıklarına bakar, bu alandaki temyiz mahkemesi Danıştay dır. Danıştay aynı zamanda bir yüksek Danışma Kuruludur.
4. Askeri Yargı
5. Askeri yüksek İdare Mahkemesi;1961 Anayasasında 1971 yılında yapılan değişiklikle idari yargının asker kişileri ilgilendiren kısmı Danıştay dan alınarak Askeri yüksek İdare Mahkemesine verilmiştir.
6. Askeri Yargıtay;
7. Uyuşmazlık Mahkemesi
8. Sayıştay; Genel ve katma bütçeli bütün kuruluşlarsın gelirlerini giderlerini mallarını TBMM si adına denetler .
9. Hakimler ve Savcılar Yüksek kurulu; 7 üyeden oluşur. Başkanı adalet Bakanıdır.
DEVLETİN İDARİ YAPISI
*Yapısal anlamda kamu yönetimi yasama ve yargı organları dışında kalan tüm devlet kuruluşlarını içine alır.
*Merkezden Yönetimin özellikleri,
1. Hizmetler bir merkezde toplanmıştır,
2. Merkezi yönetimin üslendiği hizmetler hem merkezde hem de taşrada merkeze ait görevliler tarafında yürütülür.
3. hizmetlerin yürütülmesi için gelir ve giderler merkezileştirilmiştir.
*Yerinden Yönetimin özellikleri;
1. Yerinden yönetim kuruluşlarının en önemli özelliği özerkliklerinin bulunmasıdır.
2. Yerinden yönetim kuruluşlarının tüzel kişiliği vardır.
3. Yerinden yönetim kuruluşlarının kendilerine özgü bütçeleri vardır.
4. Yerinden yönetim kuruluşları kendi organlarıyla yönetim görevlerini yürütürler.
5. Yerinden yönetim kuruluşları yönetimde birliği sağlamak için genel yönetimin “vesayet” denetimi altındadır.
*Mülki yönetimin bölümleri İl idaresi kanunu ile belirlenmiştir. İl, ilçe, bucak
*İl Yönetim kurulu; Vali, Hukuk İşleri Müdürü, Defterdar, Milli eğitim Müdürü, Bayındırlık ve İskan Müdürü, Sağlık Müdürü, Tarım Orman ve Köy İşleri müdürlerinden oluşur.
*İl Özel İdaresinin organları; İl Genel Meclisi, İl Daimi Encümeni ve Vali dir. Vali amirdir ve aynı zamanda vesayet makamıdır. 1987 Yılında il Özel idaresi Kanunu düzenlenmiştir.
*İl genel Meclisi Kararlarını Vali onaylar, onaylamak istemediği kararlara karşı Danışta ya itirazda bulunur İl Genel Meclisinin başlıca görevleri;
1. İl Özel İdaresi bütçesini ve yıl sonu kesin hesabını kabul etmek,
2. Yıllık programı hazırlamak ve karara bağlamak,
3. Valilik tarafından hazırlanacak olan yıllık faaliyet raporunu görüşüp onaylamak,
4. İlin taşınır ve taşınmaz mallarına ilişkin tasarrufta bulunmak,
5. Siyasal konular dışında ve gereken hallerde görüş bildirmek.
*İl Daimi Encümeni; 5 üyeden oluşur, bir yıl için seçilir, mayıs ve kasım ayı olmak üzere yılda 2 kez toplanır. Seçilmiş bir başkanı yoktur, Vali ve ya görevlendireceği bir vali yardımcısı başkanlık görevini yapar. Görevleri:
1. İl Genel Meclisinin görev alanına giren konularda ve aciliyet durumunda meclis adına karar alır, bu kararı ilk meclis toplantısında onaya sunar.
2. İl Genel Meclisinin belli başlı işlerin yapılması konusundaki yetkiye dayanarak bu yetkinin verdiği görevleri yerine getirir.
3. Valinin her ay vereceği gider cetvelini incelemek ve bütçeye uygun ise onaylamak
4. İl Genel Meclisine yapılacak işler konusunda danışmanlık yapmak,
5. Gerekli ihaleleri yapmak yada yaptırmak.
6. İl Özel İdareleri ile ilgili işlerde yasaklayıcı önlemler ve kararlar almak.
*Valinin Görevleri;
1. İl Özel İdaresi adına meclis yada encümene alınacak kararlar konusunda hazırlık çalışması yapmak ve alınan kararları yürütmek,
2. İl Özel İdaresinin bütçe harcamalarını ita amiri sıfatıyla yapmak,
3. İl Özel İdaresi tüzel kişiliğini temsil etmek,
4. Vali İl Özel İdaresince alınan karar ve önlemlere uymayanları idari para cezası vermek.(Bu cezalara karşı İdari Yargıya başvurulabilir)
5. İlçeler düzeyindeki İl Özel İdare hizmetlerini kaymakamlar eliyle yürütmek.
*Valiyi İl genel Meclisi ve Daimi Encümeni denetler.
*İl Özel İdarelerinin bir müdür ve müdürlüğe bağlı çalışan personeli vardır.
*Belediyeler Danıştay’ın kararı ve Cumhurbaşkanının onayı ile kurulur.
*Belediye Meclisi;üye sayısı 9 dan az olamaz, ekim, şubat ve haziran ayları olmak üzere yılda 3 kez toplanır. Anacak kanuna dayalı olarak Danıştay tarafından dağıtılabilir. Görevleri;
1. Bütçeyi kabul etmek ve yıl sonu kesin hesabını bağlamak,
2. İş programlarını kabul etmek,
3. Belediyeye ait vergi ve resimlere ilişkin tarifeleri kabul etmek,
4. Belediye hizmetleri karşılığı alınacak ücret tarifelerini belirlemek,
5. Belediyeye ilişkin yönetmelikleri kabul etmek,
6. Kamu hizmeti imtiyazı vermek,
7. Şehir imar planı yapmak ve onaylamak,
*Belediye Encümeni; Belediye başkanının başkanlığında belediyenin üst düzey yöneticilerinden ve bunların yarısını geçmemek üzere belediye meclisinin kendi içinden seçilecek üyelerden oluşur. Üst düzey görevliler; yazı, hesap, fen, sağlık ve veteriner müdürleridir.Görevleri;
1. Belediye başkanı tarafından hazırlanan bütçe tasarılarını incelemek,
2. Artırma eksiltme tasarıları şartnamelerini ve ihaleleri incelemek ve onaylamak,
3. Muhasebe hesaplarını incelemek,
4. Belediye cezalarını vermek ve kamulaştırma kararı almak,
5. Taşıt araçlarının ücret tarifeleri ile zaruri ihtiyaç maddelerinin fiyatlarını belirlemek,
6. Belediye memurlarının özlük işleri hakkında kararları vermek.
*Belediye Başkanının Görevleri;
1. Belediye tüzel kişiliğini temsil etmek,
2. Belediye emir ve yasaklarını uygulamak,
3. Meclis ve encümen kararlarını yerine getirmek,
4. Mahallin en büyük mülki amirinin tebliğ ettiği hukuki metin ve duyuruları halka duyurmak.
5. Belediye Meclisi ve Encümenine başkanlık etmek,
6. Belediye Kanununda (1580) belirtilen diğer görevleri yapmak.
*Belediye başkanlığının Düşmesinin Şartları,
1. Belediye Başkanının seçilme yeterliliğini kaybetmesi,
2. Belediye Başkanının görevini kötüyü kullanmasından dolayı 6 aya mahkum olması,
3. Meclisin Belediye Başkanı hakkında yetersiz kararını vermesi,
4. Belediye Başkanının belediye meclisinin dağıtılmasını gerektirecek eylemlere katılması
Bu durumdaki başkanlar hakkındaki kararı İçi İşleri Bakanlığının başvurusu üzerine Danıştay verir.
*Belediyenin gelirleri şu kalemlerden oluşur.
· Genel bütçeden ayrılan pay,
· Emlak vergisi payı,
· Çevre temizlik vergisi payı,
· Yapıyorsa işletmecilik gelirleri,
· Vergi, resim ve ruhsat harçları
*Nufusu 150 den çok 2000 den az olan yerleşim yerlerine köy idaresi kurulur. Köy kurma yetkisi İç işleri Bakanlığına aittir. İç işleri Bakanlığı bir yerde köy kurulmadan önce o yerdeki İdare Kurulu, İl Genel Meclisi, Bayındırlık ver İskan Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının görüşünü alır. Köy kanunu 1924,
*Kamu İktisadi teşebbüslerinin özellikleri;
1. Kamu İktisadi teşebbüsleri bakanlar kurulu kararı ile kurulur.
2. Kamu İktisadi teşebbüslerinin sermayesinin tamamı devlete aittir. Bankalara bir ayrıcalık tanınmıştır. Sermayesi en az %91 i devlete ait anonim şirket şeklinde Kamu İktisadi teşebbüsleri kurulabilir.
3. Teşebbüslerin tüzel kişiliği vardır.
4. Teşebbüslere genel muhasebe kanunu ile devlet ihale kanunu kararları uygulanmaz ve bunlar sayıştay’ın denetimine tabi değildir.
5. Teşebbüslere kanun hükmünde kararname ile saklı tutulan hususların dışında özel hukuk kuralları uygulanır.
6. Teşebbüslerin sorumlulukları sermayeleri İle sınırlıdır.
7. Teşebbüsün ilgili olduğu bakanlık başkanının önerisi cumhurbaşkanının onayı ile belirlenir.
KAMU GÖREVLİLERİ
*Devlet Memurları Kanunda Öngörülen Sınıflar;
1. Genel İdare Hizmeti Sınıfları,
2. Teknik Hizmet Sınıfı;Mühendis, mimar vb.
3. Eğitim ve Öğretim Sınıfı,
4. Avukatlık Hizmetleri Sınıfı,
5. Din Hizmetleri Sınıfı,
6. Emniyet Hizmetleri Sınıfı,
7. Din Hizmetleri Sınıfı,
8. Yardımcı Hizmetleri Sınıfı,
9. Mülki İdari Amirleri Hizmetleri Sınıfı,
10. Milli istihbarat Hizmetleri Sınıfı,
*işçilerle kamu kuruluşları arasındaki ilişiki özel hukuka göre,diğer görevliler ile kamu kuruluşları arasındaki ilişkiler ise idare hukuku ve Anayasa tarafından düzenlenmiştir.
*Yönetim etkinliklerinde temel alınması gereken ilkeler;
1. İdareye idarenin ihtiyaçlarını karşılayacak idareye özgü hukuk kuralları uygulamalıdır.
2. İdare faaliyetlerini hukuka uygun olarak yürütmelidir.
3. İdarenin işleyişi sürekli ve düzgün olmalıdır.
4. İdare görevini yerine getirirken bireyin çıkarı ile kamu yararı arasında bir denge sağlamalıdır.
5. İdareye sağlanan yetkiler bireylerin temel hak ve özgürlükleri açısından dengeli olmalıdır.
6. İdareye sağlanan yetkiler bir kanuna dayanmalıdır.
7. İdare görevini yerine getirirken tarafsız ve nesnel olmalıdır.
8. İdare eylem ve işlemlerinden doğan zararları karşılamalıdır.
9. İdarenin eylem ve işlemleri yargı denetimine tabi olmalıdır.
*Kamu Hizmetlerinin Çeşitleri;
1. İdari Kamu Hizmetleri,
2. İktisadi Hizmetler,
3. sosyal Kamu Hizmetleri,
4. Bilimsel, teknik ve Kültürel Kamu Hizmetleri,
*Kamu Düzeni aşağıdaki durumlarda söz konusu olur;
1. Güvenlik,
2. Sağlık,
3. esenlik,
4. Genel ahlakın korunması.
*Kolluk yetisini; bakanlar, içişleri bakanı, vali kaymakam bucak müdürleri, özel Kolluk kuvvetleri kullanır.
*Yönetimin işlem ve eylemelerinden önemli bir bölümü hukuki işlemlerdir İdarenin yaptığı hukuki işlemlerden büyük bölümünü de idari işlemler oluşturur.
*İdarenin yaptığı hukuki işlemlerden biri de “İdari Sözleşmelerdir”
*Hukuk düzeninde değişiklik yapan irade açıklamalarına “Hukuki İşlem denir”.
*Hukuk kuralı hukukun statik yönünü, hukuki işlem de hukukun dinamik yönünü oluşturur.
*Hukuki işlemlerin iki öğesi vardır; “İrade Açıklaması” ve “Hukuki Sonuçtur”.
*Hukuk İşlemlerinin Çeşitleri;
1. Tek ve çok yanlı işlemler; Bu işlemler genellikler tek yanlıdır. İdarenin yaptığı iki yanlı işlemlerin en belirgin örneği” İdari Sözleşmeler” dir.
2. Bireysel ve genel işlemler;
3. Kural, durum ve öznel İşlemler; a)Kural İşlem b) Durum İşlem, c)Öznel İşlem
*Yönetsel (İdari) İşlemler; Kamu hukuku alanında, idarenin tek yanlı irade açıklaması ile hukuki sonuç yaratan, başka bir deyişle hukuk düzeninde değişiklik yapan işlemlere denir.
*İdari İşlemler beş öğeden oluşur; yetki, şekil, sebep, konu ve amaç
*Sakat İşlemin Oluşmasının Şartları;
1. İdari İşlem yetkili makam yada kişiler tarafından yapılmış mıdır?
2. İdari İşlem yapılırken kanunun öngördüğü biçim kurallarına uyulmuş mudur?
3. İdari İşlemin yapılmasını gerektiren neden(sebep) gerçekleş midir?
4. Yapılan İdari İşlem ile beklenen sonuç yasal olarak elde edilmiş midir?
5. İdari İşlem kanunu öngördüğü özel amaç için kamu yararı için yapılmış mıdır?
*Özel hukuk sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar Adli Yargı da, idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar ise İdari Yargı da karara bağlanır.
*Hukukumuzda bilinen ve benimsenen İdari Sözleşmelerin başlıcaları şunlardır.
1. Kamu hizmetleri işletme “imtiyazları”
2. Maden işletmeleri sözleşmeleri,
3. Orman işletmeleri sözleşmeleri,
4. Belediye tesisleri ile ilgili sözleşmeleri,
5. devlet Tiyatroları ve sanatçıları ile yapılan sözleşmeler.
*İhale Kanununa göre idarenin yaptığı alım, satım, kiralama ve yaptırma sözleşmeleri, özel hukuk sözleşmeleridir.
*Hukuki değerlerini etkileyecek işlemlere sakat işlemler denir.İdari işlemlerde ortaya çıkan sakatlıklar üç kümede toplanabilir;
1. Yokluk yaratan sakatlıklar,
2. İptali gerektiren sakatlıklar,
3. Sonucu etkilemeyen sakatlılar,
0 yorum:
Yorum Gönder