Türk Dünyası
Kavramları
Alemdar: Sancak ve
bayraklarla ilgili görevli.
Amil: Eyaletlerin
vergisini toplayan görevli.
Atabey: Selçuklularda,
hükümdarın erkek çocuklarının eğitim ve yetişmelerinden sorumlu tecrübeli
devlet adamı.
Bimaristan:
Karahanlılardan hastaneye verilen ad.
Darüşşifa:
Hastane olarak kullanılan mimari yapı.
Divan-ı Arz: Askerlik
işlerine bakan divan.
Divan-ı İnşa (Tuğra):
Hükümdarın ve devletin yazışmalarını yapan divan.
Divan-ı İstifa:
Mali işlerden sorumlu olan divan.
Divan-ı İşraf: İdari
ve mali işlere bakan divan.
Divan-ı Mezalim:
Selçuklularda sultanın başkanlığında toplanan yüksek mahkeme.
Divan-ı Saltanat:
Selçuklulardan önemli devlet meselelerinin görüşüldüğü kurul.
Emir-i Candar:
Saray muhafızlarının başı.
Emir-i Dad: Örfi
davalara bakan yargıçların bağlı bulunduğu en üst görevli.
Emir’il Ümera:
Türk-İslam devletlerinde ordu komutanı.
Gulamhane: Savaş
esirleri arasından seçilenlerin ve halktan toplanan küçük yaştaki çocukların
asker olarak yetiştirildikleri yere verilen isim.
Hacibül Hüccab: Türkiye
Selçuklularında sarayda sultandan sonra en çok sözü geçen ve haciblerin başı
olan yönetici.
İmaret:
Yoksullara ve öğrencilere yiyecek dağıtmak için kurulan hayır kurumları.
Kadı-i Leşker:
Selçuklularda askeri davalara bakan kadılara verilen isim.
Kad’il Kudat: Kadıların
bağlı bulunduğu en üst yönetici, İslam hukukunun uygulayıcısı.
Konar-Göçerler:
Orta Asya’dan Anadolu’ya gelip, yarı göçebe yaşam tarzlarını sürdüren Türklere
verilen isim.
Kümbet: Önemli
kimseler için yapılan anıt mezar.
Melik:
Selçuklularda erkek hanedan mensuplarına verilen isim.
Meliküssevahil:
Türkiye Selçuklularında donanma komutanı (Reis’ül Bahr).
Muhassıl: Türkiye
Selçuklularında mali işleri yürüten görevli.
Muhtesip:
Pazarlarda fiyatların denetlenmesini yapan ve malların kalitesini kontrol eden
görevli.
Müstevfi:
Devletin gelir-gider hesaplarına bakan divanın (Divan-ı İstifa) başkanı.
Naib:
Tolunoğulları ve Ihşidlerde hükümdarın başkentte olmadığı veya hükümdarın
çocukluğu sırasında devlet yönetimini üstlenen görevli.
Nezir: Türk-İslam
devletlerinde hükümdardan sonra gelen ve hükümdara vekillik yapan üst düzey
yönetici.
Pervaneci: Arazi
defterlerinde tutulan has ve iktaların düzenlenmesinden sorumlu yönetici.
Ribat:
Karahanlılardan önceleri askeri daha sonra ticari amaçlı yapılan mimari yapı,
kervansaray.
Sipahiler (Dirlik
Askerleri): İkta topraklarında yetiştirilen ve Türklerden oluşan askerler.
Subaşı: Bulunduğu
bölgenin güvenliğinden ve yönetiminden sorumlu askeri yönetici, komutan.
Şıhne:
Şehirlerdeki ticari hayatı kontrol eden, pazarlardaki vergiyi toplayan görevli.
Tuğrai (Münşi): Hükümdarın
nişan ve tuğrasını çeken kimselere verilen isim.
Uc Beyi:
Türk-İslam devletlerinde sınır bölgelerindeki komutanlara veya idarecilere
verilen isim.
Ulak:
Vilayetlerdeki posta teşkilatında görevli olan memur, haberci.
0 yorum:
Yorum Gönder