Sitemizi Facebook'ta Beğenmek İster misiniz?

20 Aralık 2011 Salı

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası 1923-1930 Dönemi 8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Notları


1923-1930 DÖNEMİ
■ Türkiye'nin dış politikası, Lozan'dan geriye kalan sorunların çözülmesine ve Lozan'da alınan kararların uygulanmasına yönelik olmuştur.
1923-1930 döneminde; Musul sorunu, dış borçlar, yabancı okullar ve nüfus mübadelesi konuları Türkiye'nin dış politikasında belirleyici olmuştur.

  IRAK SINIRI VE MUSUL MESELESİ

Ø  Lozan Barış Antlaşması'yla Musul sorunu çö­züme kavuşturulamamıştır. Türk Hükümeti, Musul halkının çoğunun Türk olmasından dolayı Musul'un kendisine bırakılmasını istiyordu.
Ø  İngiltere ise bölgenin zengin petrol yataklarına I sahip olması ve ekonomik çıkarları dolayısıyla Musul« topraklarını bırakmak istemiyordu.
Ø  Lozan'da Musul sorununun iki taraf arasında yapılacak karşılıklı görüşmelerle halledilmesine karar verilmişti.
Ø  İkili görüşmeler sırasında bir çözüm sağlana­mamış ve durum Milletler Cemiyetine götürülmüştü.
Ø  İngiltere'nin uzlaşmaz tutumu üzerine Türkiye, bölgeye müdahale kararı almış, fakat bu sırada Şeyh Sait İsyanı'nın çıkması, müdahalenin gerçekleşmesini engellemişti.
Ø  Sonuç olarak 5 Haziran 1926'da iki ülke arasın­da Ankara Antlaşması imzalanmış ve Musul sorunu çözülmüştür.Türkiye, Şeyh Said isyanıyla uğraştığı için gerekli askeri mü­dahalede bulunamadı.

Ankara Antlaşması (1926)
Ø  Türkiye ile İngiltere arasında yapıldı.
Ø  Musul, İngiliz mandasındaki Irak'a verildi.
Ø  Musul'un petrol gelirlerinin % 10'u yirmi beş yıllığına Türki­ye'ye verildi.
Ø  Türkiye beş yüz bin İngiliz sterlini karşılığı bu hakkından vaz­geçti.
Önemi
v  Türk—İngiliz anlaşmazlığı sona erdi.
v  Musul'un kaybıyla Misak-ı Milli'den taviz verildi.
v  Musul’daki Türkleri koruyucu kararlar alınmadı. 

D BORÇLAR SORUNU

ü  Fransa ile aramızda sorun oldu.
ü  Türkiye'den alacağı en fazla devlet olan Fransa, borçların al­tın olarak ödenmesini istedi.
ü  Türkiye ise borçların kağıt para olarak ve Fransız frangı şek­linde ödenmesini kabul ettirdi.
ü  Türkiye borçların ana parasını 1954'e, faizlerini ise 1984'e kadar ödedi.
ü  1929'da başlayan dünya ekonomik bunalımı Türkiye'nin borçlarını geç ödemesinde etkili oldu.

YABANCI OKULLAR SORUNU

ü  Avrupalı devletler kapitülasyonlar aracılığıyla Osmanlı Devleti'nde pek çok farklı okullar açmışlar ve çeşitli haklara sahip olmuşlardır.
ü  Bu okullar, zamanla Osmanlı Devleti'ne karşı bazı zararlı faaliyetlerde bulunmaya başlamışlardır.
ü  Lozan Barış Antlaşması'yla; bu okullarla ilgili tek yetkili kurumun TBMM olmasına karar verilmiş ve bu okulların eğitim sistemini düzenleme yetkisi TBMM'ye verilmiştir.
ü  3 Mart 1924 tarihinde Tevhidi-Tedrisat Kanunu'nun çıkarılmasıyla tüm okullar Millî Eğitim Bakan­lığına bağlanmıştır.
ü  Lozan'da yabancı okulların Türk milli eğitim sistemine bağ­lanması kararlaştırılmış, Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile de bu durum pekiştirilmiştir.
ü  Fransa ile papalık yabancı okullarda Türk öğretmenlerin gö­rev yapmasına ve bazı derslerin Türkçe okutulmasına karşı çıktılar.
ü  Türkiye, bu sorunun kendi iç meselesi olduğunu bildirdi. Bu okullarda tarih, coğrafya, Türkçe derslerinin Türk öğretmen­lerce okutulması, Türk müfettişlerince denetim yapılması ka­rarlaştırıldı.

NÜFUS MÜBADELESİ (NÜFUS DEĞİŞİMİ) SORUNU

ü  Nüfus mübadelesi Yunanistan'la aramızda sorun olmuştur. Lozan Antlaşması'na göre İstanbul Rumlarıyla Batı Trakya Türkleri hariç diğer Türk ve Rumların yer değiştirmesi kararlaştırılmıştı.
ü  Yunanistan, özellikle İstanbul'da daha çok Rum bulundurmak istiyordu.
ü  Sorun, Milletler Cemiyeti ve Lahey Adalet Divanı'nda da çö­zümlenemedi
ü  Türk-Yunan ilişkilerini bu durum gerginleştirdi.
ü  Türkiye ile Yunanistan 10 Haziran 1930'da antlaşma yaptı.
ü  İstanbul Rumlarının ve Batı Trakya Türklerinin yerleşme tarihlerine bakılmaksızın           yerlerinde kalmaları kabul edildi.
ü  Atatürk'ün sağlığında Türkiye ile Yunanistan  arasında yakınlaşma doğdu.
ü  Yunan Başbakanı Venizelos Türkiye'yi ziyaret etti.
ü  Türk - Yunan ilişkileri 1954 yılına kadar sürecek iyi ilişkiler dönemine girdi.
ü  1954 yılında ortaya çıkan Kıbrıs sorunu, Türk-Yunan ilişkilerinin yeniden bozulmasına neden olmuştur.


Benzer Yazılar



6 yorum:

  1. Çok güzel bir site bütün sınavlarıma burda çalışıyorum her dönem takdir+onur belgesi alıyorum çok sağolun =))

    YanıtlaSil
  2. Ne yazık ben bu siteyi SBS'ye 30 gün kala felan keşfettim . Çok üzgünüm :(

    YanıtlaSil
  3. süpersiniz sınavdan 100aldım hepsi için teşekkürler

    YanıtlaSil
  4. sbs 100 ı love you

    YanıtlaSil
  5. Bunlar sınavda aynı soruları var. Ben bunu çalıştığım için sınavdan 100 aldım çok teşekkürler 😊

    YanıtlaSil
  6. selam yeni keşfettim çok güzel

    YanıtlaSil