Sitemizi Facebook'ta Beğenmek İster misiniz?

4 Ekim 2011 Salı

Sürtünme Kuvveti 5. Sınıf Fen ve Teknoloji Konu Anlatımı


C. SÜRTÜNME KUVVETİ
Düz bir zeminde yuvarladığımız top, bir süre sonra durur. Topun yuvarlandığı zeminde onun hareketini yavaşlatan ve durmasına neden olan bir kuvvet vardır. Bu kuvvete sürtünme kuvveti denir.

Sürtünme kuvveti;
Temas gerektiren bir kuvvettir,
Cisimlerin hareketini zorlaştırır,
Hareket eden cismi yavaşlatır ve durdurur,
Duran bir cismin hareket etmesini engeller.

Bir cismi hareket ettirebilmek için sürtünme kuvvetini yenmeliyiz. Yani sürtünme kuvvetine eşit ya da daha büyük kuvvet uygulamamız gerekir. Şekildeki adamın keresteleri hareket ettirebilmesi için sürtünme kuvvetini yenebilecek bir kuvvet uygulaması gerekir.

Tekerlek, sürtünme kuvvetini azaltır. Bu nedenle tekerlekli cisimler daha kolay hareket eder.

Cisimlerin özelliği kadar zeminin özelliği de hareketi kolaylaştırabilir ya da zorlaştırabilir. Arabalar taşlık yollarda daha zor hareket ederken asfalt yolda daha kolay hareket eder.

Tahta ve halı üzerinde de sürtünme kuvveti fazla olduğu için cisimler zor hareket ettirilir.
Pürüzsüz yüzeylerde sürtünme kuvveti daha azdır.

Normal yüzeylerde yürürken düşmemizi engelleyen sürtünme kuvveti buzda az olduğu için kayıp düşebiliriz. Bu nedenle kışın lastik tabanlı ayakkabılar giyeriz.

Karlı ve buzlu yollarda arabaların kaymasını önlemek, sürtünme kuvvetini artırmak için tekerleklere zincir takılır.

Su da sürtünme kuvvetini azaltır. Islak zeminler ve ıslak çimenler bu nedenle kaygan olur.
İnsanlar buzda ya da karda daha hızlı hareket edebilmek için paten ve kayak kullanırlar.

Hava Direnci
Bir kâğıt mendil ile mendil paketini yukarıdan aynı anda bıraktığımızda paket yere daha erken düşer. Kâğıt mendil havadaki sürtünmenin etkisiyle yere daha geç düşer. Havadaki sürtünme kuvveti pakete de etki etmektedir. Ancak havadaki sürtünme kâğıt mendili paketten daha çok etkiler.

Havadaki sürtünmeye hava direnci denir.

Hava direnci cisimlerin hareket yönünün tersi yöndedir. Bu nedenle cisimlerin hareketini yavaşlatır. Hava direnci temas gerektiren bir kuvvettir.

Bir cismin hızı arttıkça hava direnci de artar.
Bisikletle ne kadar hızlı gidersek yüzümüzde hava direncini o kadar çok hissederiz. Hızlı giden bir otomobil bisiklete göre, bir jet uçağı da otomobile göre daha çok hava direnciyle karşılaşır.

Otomobil ve uçaklar hava direncini azaltacak şekilde tasarlanır. Ön tarafı ve tavanı yüksek bir araba hava direncinden daha çok etkilenir. Şekildeki spor arabalar hava direncini azaltacak şekilde tasarlanmıştır.

Paraşütler kâğıt mendil gibi hava direncinden çok etkilenir. Bu nedenle yere yavaş yavaş iner. Böylece insanların yere hızlı düşerek yaralanmaları önlenmiş olur. Bazı jet uçaklarında kısa pistlere inerken durmalarını kolaylaştırmak için paraşüt kullanılır.

Kuşların vücut yapıları havada daha rahat hareket etmelerini sağlar. Kuşlar bu yapıları sayesinde hava direncinden fazla etkilenmezler.

Su Direnci
Hava gibi su da cisimlerin hareketini yavaşlatır. Yüzerken su direncini hissederiz. Suda hareket eden varlıklar su direncinden etkilenir.

Vücut şekilleri ve üzerlerindeki kaygan pullar balıkların su direncinden az etkilenmelerini sağlayarak sudaki hareketlerini kolaylaştırır. Su direnci olmasaydı balıklar suda yüzemezdi.
Deniz taşıtları, su direncinden daha az etkilenecek şekilde tasarlanmıştır.
Su direnci de temas gerektiren kuvvettir. Bir cismin sudaki hızı arttıkça su direnci de artar.

Hangisinin Direnci Daha Fazladır?
iki metal parayı biri boş, diğeri su dolu iki şişeye aynı anda attığımızda boş şişeye atılan para şişenin dibine daha çabuk ulaşır. Çünkü su direnci hava direncinden daha fazladır.

Sürtünme Kuvvetinin Etkileri
* Günlük hayatımızda gerçekleştirdiğimiz birçok olay sürtünme kuvvetinin etkisiyle olmaktadır. Cisimleri tutma, yürüme, yazı yazma, bir yeri silme, bir cismi durdurma hareketlerini sürtünme kuvvetinin etkisiyle gerçekleştiririz.
* Sürtünme kuvveti arttığında hareket etmemiz zorlaşır. Bu durumda hareketli cisimleri durdurmak kolaylaşır.
*Sürtünme kuvveti azaldığında hareket kolaylaşır ancak cisimleri durdurmak zorlaşır.
*Kumsalda bisiklet sürmek zordur ancak durdurmak kolaydır. Kaygan bir zeminde bisikleti durdurmak zordur.
* İnsanlar sürtünme kuvvetini azaltmak için yıllardır tekerlekli cisimler kullanmaktadır.
* Araba motorlarındaki parçalar hareket ederken birbirine sürtünür. Bu sürtünmenin etkisiyle parçaların yıpranmasını önlemek, motorun ömrünü uzatmak için yağ kullanılır. Yağlanan parçalar arasındaki sürtünme kuvveti azalır. Yağlama işi birçok makinede kullanılır.
* Hava direnci yağmurun düşme hızını azaltır. Hava direnci atmosfere giren meteorların yeryüzüne zarar vermesini de önler.


Benzer Yazılar



34 yorum:

  1. cok tesekkur ederimm cok yardimci oldunuz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence güzel biraz daha olsaydı bizden 100 sayfa istediler en az 12 - 19 sayfamı ne çıktı ama yinede güzel

      Sil
    2. ÇOK GÜZELLLLL BU SİTE SAYESİNDE HİİİÇ YANLIŞIM ÇIKMADI KUVVET SÜRTÜNME KUVVETİ SAYESİNDE ALLAH SİZDEN RAZI OLSUN

      Sil
  2. biraz daha bilgi osaymış iyi olurmuş

    YanıtlaSil
  3. ayn yha bizden en az 5 syf istiyolar prfrms ödevi çok zorrr

    YanıtlaSil
  4. Çok güzel ve iyi bilgiler.Çok hoşuma gitti ve işime yaradı.Güzel bir sayfa...

    YanıtlaSil
  5. bende yazdım hangı kaynaktan yararlandık ne yazcam yaaa

    YanıtlaSil
  6. Çok iyi superrrrrrrrrrrrrr

    YanıtlaSil
  7. balıklar neden suda yüzemez

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nasıl bir soru bu (balık zaten suda yaşar ve yüzer)

      Sil
    2. Birazcık düşün neden yüzemez

      Sil
    3. Su direncinden

      Sil
  8. Müthiş!... Başka sitelerde olmayan konular burada var. Kesin bir sonraki yazılıdan 100 alacağım. Dersteknik.com'u kimler kurduysa ayrı ayrı teşekkür ederim. Gerçekten müthiş site, gerçekten...

    YanıtlaSil
  9. çok güzel olmuş yapanın ellerine sağlık

    YanıtlaSil
  10. çok işime yaradı çok güzel olmuş yapanın eline sağlık :D

    YanıtlaSil
  11. Hiç işime yaramadı çok kötü birde güzel yazmışlar

    YanıtlaSil
  12. çok kötüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüüü

    YanıtlaSil
  13. proje için kullandım hadi hayırlısı :)) kim yaptıysa eline sağlık

    YanıtlaSil
  14. ♥Guzel odevimi yapabildim ama biraz daha bilgi olsaymış iyi olurmus genede Teşekkürler ♥

    YanıtlaSil
  15. İşime yaramadıı bencede ii degil

    YanıtlaSil
  16. Hava ya da sudaki hız arttıkça direnç neden artar?

    YanıtlaSil
  17. Perfekto. Yani cok guzel

    YanıtlaSil
  18. ÇOK BİLGİ YOK

    YanıtlaSil
  19. DAHA FAZLA BİLGİ OLSAYDI DAHA İYİ OLACAKTI

    YanıtlaSil
  20. Yeterli bulmadım..

    YanıtlaSil
  21. dostum idare eder ama daha iyi olması lazım

    YanıtlaSil
  22. Zeminlerin kayganlığı neden yazmıyo?

    YanıtlaSil
  23. Emeğe saygııı

    YanıtlaSil
  24. Teşekürler çok iyi puan aldım gerçekten çok hemde çok teşekürler

    YanıtlaSil
  25. tşk ederim sizin sayenizde sözlümden 100*** "aldım"

    YanıtlaSil