Sitemizi Facebook'ta Beğenmek İster misiniz?

19 Eylül 2011 Pazartesi

Karışımların Ayrıştırılması Kimya Dersi Konu Anlatımı


  karışımların ayrıştırılması ders notları, 9. sınıf karışımların ayrılması konu anlatımı, lise kimya konu anlatımı, 10. kimya dersi ders notları, 9. sınıf kimya konu anlatımı, ygs hazırlık notları, lys ders notları
A) Tanecik Boyutu Farkından Yararlanılarak Ayırma Yöntemleri

1) Ayıklama : Tanecik boyutları, şekilleri, vb. özellikleri farklı olan maddelerin oluşturduğu heterojen katı-katı karışımlarını ayırmada kullanılır.
• Mıknatısla ayırma da bir ayıklama yöntemidir.
• Nohutun, fasulyenin, kahve tanelerinin ayrılmasında kullanılır.

2) Eleme : Katı-katı heterojen karışımlarını bileşenlerine ayırmak için tanecik boyutu farkından yararlanılarak yapılan işlemdir.
• Eleme işleminde kullanılan araçlara “elek” denir.
• Çakıl taşlarının ince kumdan ayrılmasında kullanılır.
• Unun yabancı maddelerden ayrılmasında kullanılır.
• Bakliyatlar paketlenmeden önce elenerek boyutlarına göre ayrılırlar.

3) Süzme : Katının sıvı içinde dağılmasıyla oluşan heterojen karışımları bileşenlerine ayırmada kullanılır.
• Çay posasını ayırmada süzgeç, makarnayı süzerken kevgir, laboratuarda ise süzgeç kağıdı kullanılır.
• Süzme yöntemi sadece heterojen katı-sıvı karışımlarını ayırmak için değil, katı-gaz karışımlarını ayırmak için de kullanılır. Örn : toz maskeleri, gaz maskeleri, arabadaki hava filtresi, fabrika bacalarındaki hava filtresi…
• Naftalin-su ve tebeşir tozu-su karışımlarının da ayrılmasında kullanılır.
• Araba motorundaki parçaları süzmede de kullanılır.

4) Diyaliz : Sıvı-katı heterojen karışımlarda katı, süzgeç kağıdından geçebilecek kadar küçük ise süzme ile ayrılamayacağı için santrifüjleme yapılır. Santrifüjleme ile sonuç alınamayan koloidal maddeler için diyaliz yöntemi kullanılır. Diyaliz; koloit karışımların gözenekli zarlardan geçebilmesi temeline dayanan çözümleme ve arıtma yöntemidir.
• Yarı geçirgen bir zar kullanılır.
• Diyaliz makinesiyle kanın temizlenmesi buna örnektir.

B) Yoğunluk Farkından Yararlanılarak Ayırma Yöntemleri

• Farklı iki katı maddeden oluşan bir karışımı ayırmak için, bu karışımın üzerine bileşenlerle etkileşmeyen ve yoğunluğu bileşenlerin yoğunluk değerleri arasında olan bir sıvı eklenir.
• Yoğunlukları farklı ve birbiri içinde çözünmeyen sıvı-sıvı karışımlarının ayrılmasında ayırma hunisi kullanılır.
• Sütün üzerindeki kaymağın ayrılması yoğunluk farkından yararlanılarak olur.

1) Çöktürme : İki çözelti birbirine karıştırıldığında çözeltideki iyonların birbirleriyle tepkime vererek suda çözünmeyen katı oluşturmasına çökme, oluşan katıya çökelek, yapılan işleme ise çöktürme denir.
• Suyun arıtılmasında, içme suyundan demirin uzaklaştırılmasında, atık sulardan fosfatların uzaklaştırılmasında kullanılır.
• Laboratuarda çöktürme işlemi büyük taneciklerle çalışılıyorsa bir beherglas içerisinde, küçük taneciklerle çalışılıyorsa bir santrifüj tüpünde yapılır.

2) Aktarma(Dekantasyon) :
 Çöktürme işleminde oluşan çökeleğin tamamen dibe çökmesi beklenir. Üstte kalan sıvının bulandırılmadan dikkatlice başka bir kaba ayrılmasıdır.
• Bu işlemde çökeleğin ağır, iri taneli ve kristal yapıda olması gerekir.
• Altının saflaştırılmasında, zeytinyağının posasının ayrılmasında kullanılır.

3) Yüzdürme(Flotasyon) :
 Sudan hafif, askıda olan katı taneciklerinin su yüzeyine yükseltilerek uzaklaştırılmasıdır.
• Bakır, kurşun çinko cevherlerinin ayrılmasında kullanılır.

C) Çözünürlük Farkından Yararlanılarak Ayırma Yöntemleri

1) Kristallendirme : Sıcaklığın düşmesiyle çözünürlüğü azalan maddenin düzgün geometrik şekilli katı parçalar halinde çöktürülmesine kristallendirme denir.
• İki veya daha çok maddenin(KNO3 – CeSO4 , tuz-şeker) çözünürlük farkıyla ayrılmasına ayrımsal kristallendirme denir.

2) Ekstraksiyon(özütleme-çekme) : Katı veya sıvı bir karışımın ilave edilen çözücü yardımıyla karışmış olduğu diğer katı ve sıvıdan ayrılması işlemidir.
• Şeker pancarından şeker, karanfilden karanfil yağı eldesinde kullanılır.
• Homojen karışımlardan ya da katı karışımlarından istenen maddeyi ayırmada kullanılır.

D) Kaynama Noktası Farkından Yararlanılarak Ayırma Yöntemleri

1) Damıtma(Basit damıtma) : Bir katının çözünmesiyle oluşan homojen karışımlarından sadece katı bileşeni elde etmek istiyorsak buharlaştırma işlemi, her iki bileşeni elde etmek istiyorsak basit damıtma(destilasyon) yapılır.
• Damıtma ile elde edilen sıvıya destilat denir.

2) Ayrımsal Damıtma : Kaynama noktaları birbirine yakın homojen sıvı-sıvı karışımlarının bileşenlerine daha saf olarak ayrılması için kullanılır.
• Ayrımsal damıtma ile damıtma arasındaki tek fark ayrımsal damıtma düzeneğinde fraksiyon kolunun bulunmasıdır.
• Alkol-su karışımının ayrılmasında kullanılır.
• Petrolün rafinelerde çeşitli ürünlere ayrılmasında kullanılır.



E) Hâl Değiştirme Sıcaklıkları Farkı ile Ayrıştırma
Hâl değiştirme sıcaklığından yararlanarak erime noktası farklı olan katı–katı karışımları, kaynama noktası farklı sıvı–sıvı karışımları ve yoğunlaşma noktaları farklı gaz–gaz karışımları birbirinden ayrılabilir.
Demir ve kurşundan oluşan bir karışımın ayrılması: Demirin erime noktası 1540°C ve kurşunun erime noktası 327,5°C’dir. Karışım bir potada ısıtıldığında erime noktası düşük olan kurşun önce erir. Sıvı hâle geçen kurşun süzülerek demirden ayrılır.
Maddelerin erime kaynama sıcaklıkları gibi, hal değiştirme sıcaklıklarının ayırt edici bir özellikleri olduğunu biliyoruz. Maddelerin bu özelliklerinin farklı oluşundan yararlanarak karışımları bileşenlerine ayırabiliriz. Suda çözünen katı bir madde, suyun buharlaşması ile saf olarak elde edilebilir.
Belli bir sıcaklıkta diğerlerine göre daha fazla miktarda buharlaşan sıvıların kaynama noktası düşüktür. Örneğin; aynı koşullardaki etil alkol sudan daha çok buharlaştığından, kaynama noktası sudan düşüktür. 100°C, etil alkol 78°C’de kaynar.
Saf maddelerde hal değişimi süresince sıcaklık sabittir. Örneğin; 100°C’ta kaynar. 0°C’ta donar. (1 atm’de) kaynama ve donma süresince sıcaklık sabittir. Çözeltilerde ise hal değişim süresince sıcaklık sabit değildir. Çözeltilerde, kaynama süresince sıcaklık artma; donma süresince sıcaklıkta azalma gözlenir.





Benzer Yazılar



86 yorum:

  1. ELİNİZE SAĞLIK.ÇOK İYİ OLMUŞ.

    YanıtlaSil
  2. Komikmiş admin kardeş, emeğine sağlık tıklattım teraziyi

    YanıtlaSil
  3. bayıldım yhaaaaaaaaa sübersinizzzz qalppp

    YanıtlaSil
  4. tsq admin hariqasn....

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunlar hala yaşıyor mu allah aşkına

      Sil
    2. Sjdjjsjsjsjskks ulan heryerdeler

      Sil
    3. Piskolojim bozuluo bunlari görünce fndnmskdka

      Sil
    4. 2014 de olsa tam olacakmış, tsq.d

      Sil
  5. çok teşekkür ederim çok güzel ...

    YanıtlaSil
  6. Çok güzel olmuş ellerinize sağlık..

    YanıtlaSil
  7. admin sağol sınavda çıktı hll

    YanıtlaSil
  8. bunlar kaçıncı sınıf???

    YanıtlaSil
  9. Ay çok güzel olmuş

    YanıtlaSil
  10. Çok güzel olmuş laaaannnnn.....:)))))

    YanıtlaSil
  11. eyvallah hacii yıllık proje ödevimde çok yardımcı oldu

    YanıtlaSil
  12. harikasınız ödevimde yararlı oldu

    YanıtlaSil
  13. Ellerine sağlık admin kardeş

    YanıtlaSil
  14. Mükemmel olmuş çok işime yaradı.
    Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  15. güzel olmuş işime yaradı

    YanıtlaSil
  16. güzel olmuş tşk

    YanıtlaSil
  17. Elinize sağlık,çok işime yaradı.

    YanıtlaSil
  18. HARİKASINIZ DAA BEN SORU BULAMADIM :((

    YanıtlaSil
  19. Sorduğu
    her
    Soru
    Burda :D

    YanıtlaSil
  20. Admn choq yrrli olms tsq admn choq isime yrdi bnlar

    YanıtlaSil
  21. Allah razı olsun :))

    YanıtlaSil
  22. Elinize sağlık :)

    YanıtlaSil
  23. eliniz dert görmesin

    YanıtlaSil
  24. Isime yaradi solun

    YanıtlaSil
  25. Ay valla çok güzel olmuş

    YanıtlaSil
  26. Emeğinize sağlık kardeşim😊😊

    YanıtlaSil
  27. saolun çok işime yaradı

    YanıtlaSil
  28. cok güzel olmus elinize saglık

    YanıtlaSil
  29. çok teşekkür ederim sınavlarım için çok yardımcı oldu hocamız bu kadar yazdırmamıştı...

    YanıtlaSil
  30. Saulun elinize sağlık ii olmş

    YanıtlaSil
  31. güzel Sağol Allah razı olsun

    YanıtlaSil
  32. W@LL@h F1ŞEKS1N Y0N3T1C1 K@RD3Ş TŞK

    YanıtlaSil
  33. COK GÜZEL OLMUŞ ELİNIZE SAGLIK

    YanıtlaSil
  34. Böyle güzel anlatmaya devam

    YanıtlaSil
  35. Cok guzel cok aciklayici olmus ellerinize saglik

    YanıtlaSil
  36. S.urfa harun yahya gulmser

    YanıtlaSil
  37. ŞANLİURFA VİRANŞEHİR ANADOLU LİSESİ 10/F

    YanıtlaSil
  38. TEşEqqÜrLeR AdMiN Qardaş MüQQeMMeL BiR YaZı

    YanıtlaSil
  39. Eksik var mıknatıs ve elektiriklenmeyi almamıs

    YanıtlaSil
  40. Very goog and this page is a perfect

    YanıtlaSil
  41. Allah ne muradınız varsa versin. İSBL den selamlar..

    YanıtlaSil
  42. Allah razı olsun elinize sağlık

    YanıtlaSil
  43. coq ii yhaa teskürler adminastrador qardes

    YanıtlaSil
  44. Bilmym kisa gbi

    YanıtlaSil
  45. Supersiniz çok iyi

    YanıtlaSil
  46. Eyvallah admin bey saol

    YanıtlaSil
  47. Çok güzel olmuş ellerinize sağlık

    YanıtlaSil
  48. Harika olmuş teşekkürler

    YanıtlaSil

  49. Ahmet kömürcü de burda

    YanıtlaSil
  50. Elinize sağlık çok işime yaradı Allah razı olsun teşekürler

    YanıtlaSil
  51. Cok iyi arkadaşlar

    YanıtlaSil
  52. Iyi ama kısa gibi geldi

    YanıtlaSil
  53. neyim var ki recepten gayrı

    YanıtlaSil
  54. Yani idare eder🙂

    YanıtlaSil